Przy kredytach frankowych, w czasie sprawy sądowej można się posiłkować stanowiskiem (tzw. istotnym poglądem) innych organów powołanych do ochrony konsumentów. Organem takim jest Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest to polski urząd antymonopolowy, który obsługuje Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów – centralny organ administracji rządowej. Prezes Urzędu, jeżeli uzna że przemawia za tym interes publiczny, przedstawia sądowi istotny dla sprawy pogląd w sprawach dotyczących ochrony konkurencji i konsumentów.
Istotnym poglądem w sprawie jest pisemne stanowisko Prezesa UOKiK. Opierając się na określonym stanie faktycznym i prawnym Prezes przedstawia argumenty i poglądy ważne dla toczącej się przed sądem sprawy. Pogląd taki może zostać wyrażony tylko dla sporu, który już toczy się przed sądem powszechnym.
Kompetencje Prezesa Urzędu ograniczają się tylko do spraw z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów. Aby móc wydać istotny pogląd w sprawie musi również przemawiać za tym interes publiczny. Oznacza to, że sprawa musi być ważna nie tylko dla toczącego spór, ale dla wielu innych osób czy gospodarki.
Wniosek o wydanie istotnego poglądu w sprawie
Z wnioskiem o wydanie istotnego poglądu w sprawie może zwrócić się do Prezesa Urzędu każdy konsument toczący spór z przedsiębiorcą, przedsiębiorca lub sąd. Prezes Urzędu posiada również możliwość wydania istotnego poglądu w sprawie z własnej inicjatywy.
We wniosku należy wskazać:
sąd, przed którym toczy się postępowanie
sygnaturę akt
strony sporu
kwestie, które powinny być przedmiotem analizy i opinii Prezesa
Ponadto należy dołączyć wszelkie dokumenty i pisma procesowe oraz wyroki sądów wydane w sprawie.
Zaniechanie wydania opinii nie jest w żaden sposób zaskarżalne – jest to uprawnienie Prezesa Urzędu, z którego może skorzystać wedle własnej oceny. Nie ma żadnych środków prawnych, aby zobligować organ do jej wydania.
Siła istotnego poglądu w sprawie
Istotny pogląd w sprawie jest oświadczeniem wiedzy organu. Oznacza to, że organ zajął stanowisko o określonej treści. W związku z tym opinia ta nie korzysta z żadnych domniemań, co więcej nie posiada ona wartości dowodowej. Znaczenie opinii dla sądu ma charakter informacyjny, a nawet można uznać, że charakter ten bywa perswazyjny. W wyjątkowych sytuacjach, np. gdy Prezes włącza się do postępowania na późnym etapie sprawy, może on przedstawić swoje stanowisko ustnie. Wykluczone jest przesłuchanie Prezesa Urzędu przez sąd.
Prezes Urzędu ma zapewniony dostęp do akt sprawy w zakresie koniecznym do przygotowania opinii. Bez tego uprawnienia niemożliwe by było ustalenie okoliczności faktycznych i analiza problemu prawnego, które są przedmiotem opinii.
Opinia biegłego, a istotny pogląd
Różnica między opinią biegłego, a opinią organu jest taka, że opinia biegłego analizuje stan faktyczny bez wyciągania wniosków prawnych – biegły nie jest upoważniony do badania przepisów prawa. Opinia organu analizuje zarówno okoliczności faktyczne jak i sytuację prawną. Biegły rozpatruje zagadnienie w zakresie wyznaczonym przez sąd, stanowisko prezesa Urzędu zaś przedstawia opinię w dowolnym aspekcie sprawy. W przeciwieństwie do biegłego, sąd nie może wezwać Prezesa Urzędu do uzupełnienia swojego stanowiska. Prezes Urzędu pełni rolę przyjaciela sądu, historycznie instytucja powołana do służenia sądowi radą i informacją. Celem takiej opinii jest poszerzenie zakresu zagadnień i problemów, które mogą ułatwić sądowi pracę.