Rozbiórka obiektu wpisanego do rejestru zabytków
Na właścicielach obiektów, które zostały wpisane do rejestru zabytków, spoczywa obowiązek wykonania specjalnej procedury w przypadku rozbiórki budynku.
Działanie to wymaga podjęcia dwóch kroków:
- pierwszym z nich jest uzyskanie decyzji Generalnego Konserwatora Zabytków, który dokonuje skreślenia danego obiektu z rejestru zabytków. Jego działalność prowadzona jest w imieniu ministra właściwego ds. kultury i ochrony dziedzictwa narodowego;
- następnie wydawana jest decyzja o pozwoleniu na rozbiórkę. Wydaniem takiej decyzji zajmuje się właściwy organ administracji architektoniczno- budowlanej. Wydanie wymaga wcześniejszego ustalenia z wojewódzkim konserwatorem zabytków. Każdy taki organ powinien ustosunkować się do danej sprawy w ciągu 30 dni. Jeśli minie wyznaczony termin, a organ nie udzieli swojego stanowiska, to uważa się, że nie posiada żadnych zastrzeżeń co do sprawy.
Czy zachodzą przesłanki do skreślenia zabytku z rejestru?
- Każdy obiekt, który ulega zniszczeniu w znacznym stopniu, co powoduje uszczerbek na tle wartości historycznych, artystycznych i naukowych.
- Wartość obiektu nie została potwierdzona w najnowszych opracowaniach naukowych.
Prowadzenie prac budowlanych przy zabytku bez pozwolenia
W wypadku, kiedy właściciel zechce przeprowadzić prace budowlane przy zabytku bez pozwolenia, konserwator dokonuje zaprzestania wykonywania robót budowlanych. Decyzja wydawana przez konserwatora wygasa po dwóch miesiącach rozpoczynając od momentu jej doręczenia, jeżeli w określonym czasie nie nastąpią następujące przesłanki. Nie zostanie wydana:
- decyzja, która nakazuje przywrócenie zabytku do stanu poprzedniegolub nakazująca uporządkowanie terenu;
- decyzja nakazująca podjęcie określonych czynności, które mają doprowadzić do wykonania robót co do zgodności z wydanym pozwoleniem;
- decyzja, która zobowiązuje do uzyskania pozwolenia na prowadzenie wstrzymanych robót.
Prowadzenie robót budowlanych przy zabytku bez pozwolenia wiąże się z karą pieniężną w wysokości od 500 do 500 000 zł.
Każdy inwestor chcący kontynuować daną wstrzymaną inwestycję zobligowany jest do złożenia wniosku, w ciągu minimum 7 dni od doręczenia decyzji o wstrzymaniu prac. Wniosek kierowany jest do wojewódzkiego konserwatora zabytków, który wydaje specjalną decyzję. Powyższy organ ma na to 30 dni od momentu złożenia wniosku. Wniosek może nie zostać uwzględniony. W takiej sytuacji organ, jakim jest wojewódzki konserwator zabytków wydaje polecenie przywrócenia zabytku do poprzedzającego stanu lub uporządkowania terenu dookoła.
Jak uzyskać pozwolenie?
Pozwolenie na prowadzenie robót w przypadku zabytków wpisanych do rejestru można załatwić podczas wizyty w urzędzie (wojewódzki urząd ochrony zabytków, właściwy dla miejsca położenia danego zabytku) lub drogą listową. Wniosek powinien być złożony przed rozpoczęciem jakichkolwiek robót. Każda osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna, która posiada tytuł prawny do korzystania z zabytku może złożyć wniosek. Pierwszym krokiem powinno być złożenie wniosku o wydanie pozwolenia.
Wniosek powinien składać się z:
projektu budowlanego lub programu robót budowlanych.
Każdy program robót budowlanych musi zawierać następujące kwestie: dane autora, informacje potrzebne do oceny wpływu robót na zabytek, tj. opis stanu zachowania zabytku, wskazanie przewidzianych rozwiązań budowlanych (opis i rysunek), wskazanie przewidzianych materiałów, metod i technik.
Urząd sprawdza wniosek pod względem braków formalnych. Osoba zainteresowana musi uiścić opłatę w przedstawionym terminie. Urząd wydaje decyzję o udzieleniu pozwolenia na prowadzenie robót budowlanych przy zabytku. Udzielone pozwolenie może składać się z dodatkowych warunków i obowiązków, jakie interesariusz musi spełnić.
Wykonanie robót przy zabytku bez pozwolenia
Jeżeli roboty i prace budowlane zostaną wykonane bez pozwolenia lub wykonane z naruszeniem pozwolenia, to organ, jakim jest wojewódzki konserwator zabytków, wydaje polecenie o:
- przywróceniustanu poprzedzającego prace budowalne lub uporządkowaniu terenu dookoła;
- doprowadzeniu zabytku do określonego stanu w danym terminie, w jaki najlepszy sposób;
Każdy konserwator może podejmować działania z związku z danym obiektem wpisanym do rejestru zabytków, ale także co do innych obiektów, o ile spełniają one warunki wpisu. Wówczas przy takich obiektach mogą być wstrzymane prace budowlane. Każda decyzja wygasa w ciągu 14, jeżeli nie zostaną podjęte czynności co do wpisania danego obiektu do rejestru.Podjęcie robót budowlanych następuje po 2 miesiącach od wszczęcia postępowania i niewpisania obiektu do rejestru.