Zasiedzenie nieruchomości
Zasiedzenie nieruchomości następuje na drodze postepowania sądowego. Zgodnie z art. 172 § 1 Kodeksu cywilnego każda osoba, która ma poczucie, że jest właścicielemdanej nieruchomości lub gruntu, może nabyć nieruchomość lub grunt na skutek upływu określonego czasu.
Co można zasiedzieć?
- budynek;
- mieszkanie;
- lokal;
- działkę budowlaną;
- grunt rolny;
- udział w nieruchomościach;
- grunty będące w użytkowaniu wieczystym.
Kiedy może dojść do zasiedzenia nieruchomości?
Formalnie do zasiedzenia dochodzi w sytuacjach, kiedy właściciel wpisany w księgach wieczystych zaginął, przestał interesować się daną nieruchomością. Częstym przypadkiem jest sytuacja, kiedy zakup nieruchomości odbywa się bez zawarcia stosownej umowy w formie notarialnej, lecz ustnie. Wówczas osoba ta czuję się tak, jakby była faktycznym właścicielem.
Posiadanie samoistne
Termin ten wiąże się z sytuacją, kiedy władanie daną rzeczą przez dłuższy czas sprawia, że czujemy się jej właścicielami. Osoba ta powinna wykazywać przesłanki będące potwierdzeniem, że poczuwa się do roli właściciela. Rzekomy właściciel musi zamieszkiwać dany budynek lub lokal. Powinien płacić podatek od nieruchomości lub podatek rolny. Dokonywać remontów nieruchomości i ogrodzenia gruntu.
Osoby, które płacą czynsz lub dzierżawę nie są kwalifikowane do bycia posiadaczem samoistnym. Jeżeli formalny właściciel nadal interesuje się swoją nieruchomością i udostępnia dane dobro tylko w przypadku podpisania stosownej umowy to nie ma żadnych przesłanek, aby mianować się posiadaczem samoistnym budynku lub gruntu.
Nabycie własności
Nabycie własności następuję po upływie określonego terminu zasiedzenia. Jest to 20 lub 30 lat w zależności, czy jest to zasiedzenie nieruchomości w dobrej lub złej wierze.
Zasiedzenie w dobrej wierze- kiedy do niego chodzi?
Do zasiedzenia w dobrej wierze dochodzi wtedy, gdy posiadacz samoistny, który dokonuje zasiedzenia nieruchomości, nie ma pojęcia o istnieniu formalnego właściciela. Korzysta czy to nieruchomości czy gruntu w przekonaniu, że jest jej właścicielem. Innym przykładem jest sytuacja, kiedy osoba sprzedająca nieruchomość nie jest prawowitym właścicielem, jednakże dokonuje transakcję sprzedaży, przez co posiadacz samoistny poczuwa się do roli właściciela. Przypadek taki nie ma odzwierciedlenia w księgach wieczystych.
Zasiedzenie w złej wierze-kiedy do niego dochodzi?
Posiadacz samoistny żyje z przekonaniem, że nie jest właścicielem, jednakże korzysta z danego dobra. Wykorzystuje fakt, że budynek lub grunt nie jest używany przez właściwego właściciela (art. 336 k.c.)
Po upływie terminu 20 lub 30 lat, posiadacz samoistny może starać się o zasiedzenie. Wówczas zainteresowany powinien złożyć wniosek w sądzie rejonowym, który będzie właściwy ze względu na miejsce położenia budynku lub gruntu(zgodnie z treścią art. 172 k.c.)
Z czego powinien składać się wniosek?
- opis położenia nieruchomości;
- obszar nieruchomości;
- numer działki;
- wyjaśnienie, w jaki sposób osoba zainteresowana stała się posiadaczem nieruchomości;
- mapa nieruchomości;
- wypis rejestru gruntów;
- wyjaśnienie w kwestii sporów z sąsiadami;
- zaświadczenie z urzędu skarbowego o składach podatku od nieruchomości lub podatku rolnego;
- polisa ubezpieczeniowa;
- szacunkowa wartość np. działki;
- wskazanie poprzedniego właściciela.
Wpis sprawy wynosi 2 000 zł (opłata stała). Sąd potwierdza faktyczne nabycie własności po zbadaniu sprawy. Bada w jakich okolicznościach posiadacz samoistny stał się posiadaczem nieruchomości. Jeżeli zostaną spełnione warunki zasiedzenia, to posiadacz samoistny zostaje wpisany do ksiąg wieczystych jako właściciel. Osoba zainteresowana powinna wskazać prawowitego właściciela.
Po uprawomocnieniu się wyroku sądu, należy uiścić stosowny podatek od zasiedzenia, szczegółowo kwestie podatkowe występujące przy zasiedzeniu zostaną omówione w osobnym wpisie. Poniżej zamieszczamy najważniejsze informacje dotyczące kwestii podatkowych.
Ile wynosi podatek od zasiedzenia?
Jest to 7 proc.wartości rynkowej danej nieruchomości: gruntu, budynku lub lokalu.Opłatę należy wnieść w urzędzie skarbowym, który będzie właściwy ze względu na położenie nieruchomości. Jest to nieuchronne, gdyż zawsze akt notarialny trafia do urzędu skarbowego. Każdy, już wtedy prawomocny właściciel może ubiegać się o odliczenie kosztów poniesionych na poczet remontu czy wykonania ogrodzenia.
Zasiedzenie rzeczy ruchomej
Zasiedzieć można również rzeczy ruchome. Zasiedzenie rzeczy ruchomej najczęściej dotyczy samochodów, sprzętów AGD i RTV, biżuterii. Wówczas termin zasiedzenia wynosi 3 lata (art. 174 § 1 k.c.)